Doç. Dr. Serhan Afacan’ın editörlerinden biri olduğu Labour History and the Economy in Iran: Workers, Entrepreneurs, and the State (İran’da Emek Tarihi ve Ekonomi: İşçiler, Girişimciler ve Devlet) başlıklı kitap, Şubat 2025’te I.B Tauris tarafından yayımlandı.

Alanında uzman on üç akademisyenin bölümleriyle katkı sunduğu kitapta, farklı sektörlerde ve zaman dilimlerinde çalışan İranlı işçilerin özgün deneyimleri ve İran ekonomi tarihinin önemli bazı temaları irdeleniyor. Eserde ele alınan konular arasında özel sektör, sosyal güvenlik sisteminin doğuşu, ekonomik kalkınmanın “geleneksel” işçiler üzerindeki etkileri ve İran’a özgü yerel ekonomik aktörlerin ekonomik kalkınmadaki rolleri yer alıyor.

Aile işletmeleri, uluslararası ticari ilişkiler, işçi tarihleri ve eyaletlerde yaşanan gelişmeler gibi konuların da incelendiği eserde, Doç. Dr. Afacan “Craftsmen’s Reactions to Industrialization Policies under Reza Shah” (Rıza Şah Döneminde Zanaatkârların Sanayileşme Politikalarına Tepkileri) başlıklı bölümüyle 1930’larda modern tekstil fabrikalarının İranlı zanaatkârlar üzerindeki olumsuz ekonomik etkilerine odaklanıyor. Zanaatkârların 1920’lerde ithalat artışına karşı geliştirdikleri hayatta kalma stratejileriyle başarılı bir mücadele sergileyebilmelerine karşın, 1930’larda büyük ölçekli modern fabrikalar karşısında aynı başarıyı gösteremediklerini savunan yazar; İran’ın tekstil endüstrisinde ve petrol dışındaki diğer sektörlerde fabrika sistemine geçiş sürecinin kademeli ve uzun vadeli olmasına rağmen, birçok zanaat dalının Rıza Şah dönemi ve sonrasında varlığını sürdürebildiğini ortaya koyuyor. Zanaatkârların sanayileşme ile ilişkisini işçilerin dilekçelerinde ifade ettikleri talep ve şikâyetler üzerinden değerlendiren bu bölüm, Rıza Şah dönemindeki devlet-toplum ilişkilerini anlamaya da yardımcı oluyor.

İran’ın ekonomik ve emek tarihini geniş bir perspektiften ele alan kitap, aynı zamanda daha önce yeterince incelenmemiş İran arşivlerinden yararlanarak alana yeni bir bakış açısı sunuyor.

Çalışmanın İran araştırmalarına ilgi duyan akademisyen ve öğrencilere katkı sunması dileğiyle…